„Monografia autorstwa Pani Profesor Danuty Waniek to usystematyzowany naukowo przegląd aspektów historycznych, prawnych oraz politologicznych odnoszących się do minionego oraz dzisiejszego »turbulencyjnego« modelu relacji państwowo-kościelnych w Polsce, wzbogaconych dodatkowo cennymi dokumentami. Odwołania historyczne tu zamieszczone dotyczą np. roli Kościoła katolickiego w dobie Rzeczypospolitej Wielu Narodów, postawy papiestwa wobec powstań narodowych XIX stulecia, funkcjonowania katolickiego państwa wyznaniowego w okresie II RP, ewolucji polityki wyznaniowej powojennej Polski na tle ewolucji uwarunkowań geopolitycznych, politycznych oraz społecznych do 1989 roku. Istotny jest fragment książki dedykowany genezie ustaw wyznaniowych uchwalonych 17 maja 1989 roku, będących przykładem realizacji standardów właściwych państwu liberalno-demokratycznemu, które ówcześnie Polska ustanawiała, w zapoczątkowanym procesie transformacji. Autorka przedstawia bynajmniej nie tylko teoretyczny wysiłek wielu środowisk od zarania III RP po dziś dzień – dla urzeczywistnienia modelu państwa neutralnego światopoglądowo, nie omijając tak ważnych kwestii, jak finansowanie Kościoła katolickiego. Czytelnicy otrzymają solidną porcję wiadomości m.in. o różnych wymiarach polityki watykańskiej Jana Pawła II. Dotyczy to również rzadko poruszanego w polskim piśmiennictwie naukowym negatywnego nastawienia tego papieża do teologii wyzwolenia czy inicjatyw reform Kościoła formułowanych w kręgach progresywnie nastawionych katolików w różnych częściach świata”.

dr hab. Paweł A. Leszczyński, Profesor Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

„Recenzowana książka obejmuje obszerny materiał faktograficzny, wprawdzie znany z innych publikacji, zawiera jednak odmienną, a w polskich warunkach unikalną ocenę przedstawianych zjawisk. Oceny, analizy i opinie zawarte w publikacji można uznać za oryginalne, ale mieszczące się w głównym nurcie europejskiej myśli politologicznej. W monografii Autorka opisuje szereg drażliwych kwestii związanych ze stosunkami państwo–Kościół, m.in. dotyczących konfesjonalizacji państwa, dokonuje krytycznej analizy odbiegającej od dominującego nurtu, formułuje wnioski, także niestandardowe”.

dr hab. Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska