Autorzy zgromadzili ważny i w zasadniczym zarysie nieznany dotąd badaczom materiał źródłowy. Sprawozdania szefów Warszawskiego Komitetu Cenzury (od 1906 r. Warszawskiego Komitetu ds. Druku), podobnie jak odrębnego cenzora łódzkiego (od 1906 r. samodzielnego inspektora ds. druku), sporządzane dla władz zwierzchnich w Petersburgu w latach 1901-1914, stanowią istotny przekaz i powód do rozważań nie tylko nad dziejami kontroli wydawnictw, lecz także nad problemami funkcjonowania administracji rosyjskiej w Kongresówce czy intensywnego w omawianym okresie życia politycznego i społecznego. Pozwalają spojrzeć na istotne kwestie i wydarzenia oczyma ważnych funkcjonariuszy reżimu, odtworzyć ich opcje polityczne i światopoglądowe. Wiele też mówią o samej prasie, zresztą nie tylko polskiej, ale także żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Stanowią przy tym swoisty rejestr problemów, którymi żyła ówczesna opinia publiczna.

dr hab., prof. UW Dariusz Kuźmina

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.