Publikację tekstów dotyczących migracji zagranicznych i sytuacji polskich emigrantów, napisanych przez koryfeuszy polskiej humanistyki ubiegłego stuleci, uważam za przedsięwzięcie bardzo trafne i pożyteczne. Z jednej strony włącza się w nurt poznawczy historii ruchów migracyjnych i warunków bytowania naszych rodaków na obczyźnie, z drugiej zaś strony przypomina, że w obfitym piśmiennictwie Ludwika Krzywickiego, Floriana Znanieckiego i Józefa Chałasińskiego znajdują się teksty poświęcone migracji i polskim emigrantom. Przy czym oni sami część swojego życia spędzili za granicą, gdzie badali i obserwowali środowiska polonijne. Publikacja ma duże znaczenie poznawcze i dydaktyczne. Pozwala na porównanie i pomnaża wiedzę o procesach migracyjnych, które wpisały się w nasze narodowe dzieje; współczesnym badaczom teksty mogą służyć za wzór naukowego oglądu. Walorem godnym uwagi jest powiązanie w publikacji wybranych tekstów z informacjami życiorysowymi ich autorów. Dzisiaj nasze piśmiennictwo zajmujące się sprawami społecznymi zbyt rzadko odwołuje się do ich twórczości i roli, jaką odgrywali w kształtowaniu nauk społecznych w ubiegłym wieku.

prof. dr hab. Antoni Rajkiewicz