Renesans XII wieku Charlesa H. Haskinsa (1871-1937) ukazał się w 1927 r. i szybko zyskał opinię jednej z najważniejszych książek w dorobku mediewistyki amerykańskiej. Dziś to już klasyczna pozycja o uznanej renomie, systematycznie przywoływana przez historyków w przypisach i zalecana studentom jako podstawowa lektura wprowadzająca w tematykę kultury intelektualnej wieków średnich. Haskins podejmuje w swym dziele kwestię początków ruchu umysłowego, który wytworzył w Europie charakterystyczne cechy jej późniejszego rozwoju i przodownictwa cywilizacyjnego w świecie: indywidualizm, racjonalizm i świecki światopogląd. Prezentuje spójną wewnętrznie wizję eksponującą rolę zainteresowań klasycznych jako motoru rozwoju intelektualnego. Jego poglądy są silnie osadzone w pozytywistycznej wizji dziejów, a bezpośrednim bodźcem do napisania książki był sprzeciw wobec przerysowania przez historyków należących do poprzedniego pokolenia roli włoskiego odrodzenia w dziejach Europy. W późniejszych latach poglądy Haskinsa same poddane zostały ostrej krytyce ze strony kolejnych generacji mediewistów. Mimo to, po prawie stu latach od publikacji, książka Haskinsa nadal cieszy się powodzeniem a jej kolejne nakłady znikają z półek księgarskich.

Przełożył i posłowiem opatrzył Jacek Soszyński.