ISBN 978-83-7545-661-5
Wielka waga pierwszego tomu Pism Scjencji Pełnych dla badań nie tylko nad literaturą i językiem polskiego oświecenia, ale przede wszystkim nad ważnym i zapomnianym nurtem europejskiej kultury dawnej, polega na wydaniu i ukazaniu w świetle tradycji jednego z ostatnich ogniw bogatego łańcucha tekstów adoksograficznych poświęconych Niczemu. Doniosłe zadanie zwięzłego przedstawienia dziejów tego nurtu kultury, jego złożoności i znaczenia dla interpretacji wielu – często wysoko dziś cenionych – dzieł literackich podjęła we wstępie do edycji Alicja Bielak. W bogatym, erudycyjnym i odkrywczym ujęciu badaczka ukazuje rozkwit w XVI i XVII stuleciu (zwłaszcza we Francji i Włoszech) tradycji adoksograficznej, swymi początkami sięgającej antyku. Ujawnia jej związek z retoryką oraz estetyką paradoksu i konceptu, rozpiętą pomiędzy żartobliwymi igraszkami słowem a pełną powagi dążnością do poznania i wyrażenia tajemnicy Boga, świata, człowieka. Przedstawia na tak zarysowanym tle dzieje pochwał Niczego, ze szczególną łatwością sięgających obu tych biegunów – zarówno lekkiego żartu, jak i ontologicznych, filozoficzno-teologicznych głębi. Wreszcie przywołuje jako świadectwa fascynacji Niczym poezję Daniela Naborowskiego, dramaty Williama Shakespeare’a, działalność Akademii Nieznanych czy choćby debatę między Pascalem a Kartezjuszem na temat próżni. Wydanie dwujęzyczne ułatwia przyszłym badaczom (tak językoznawcom, jak i literaturoznawcom) wnikliwe dociekania nad Pochwałami Minasowicza. Tajniki warsztatu oświeceniowego pisarza, który przekład postrzegał jako narzędzie „wydoskonalenia rodowitego języka”, przybliża zawarty we wprowadzeniu do edycji tekst Renaty Bronikowskiej o innowacjach leksykalnych i semantycznych w dziele Minasowicza.
Z recenzji prof. dr. hab. Pawła Stępnia